Vụ tranh chấp bản quyền thiết kế và công nghệ giữa hai
công ty khổng lồ của Mỹ và Hàn Quốc đang có những kết quả khác nhau
trên toàn thế giới.
Vụ kiện của Apple và Samsung đang trải dài trên 4 châu lục (châu Mỹ,
châu Âu, châu Á và châu Đại dương) từ đầu năm 2011 tới nay và vẫn chưa
có dấu hiệu kết thúc. Thi thoảng người ta lại nghe Apple thắng trên "đấu
trường" này nhưng thua ở quốc gia khác. Bài viết tổng hợp diễn biến
trên toàn cầu để độc giả tiện theo dõi.
 Apple là hãng khơi mào cuộc chiến pháp lý. |
Bắt đầu từ tháng 4/2011, Apple khởi động cuộc chiến chống Samsung tại
Mỹ với lý do hãng điện tử Hàn Quốc ngang nhiên bắt chước "một cách mù
quáng và không chút sáng tạo" các thiết kế và công nghệ trong iPhone và
iPad.
Trước cáo buộc đầy hiếu chiến đó, Samsung lập tức kiện ngược rằng Apple
đã vi phạm một loạt bản quyền liên quan đến mạng kết nối 3G của họ.
Apple cũng không vừa khi tiếp tục nêu chi tiết hơn rằng một loạt điện
thoại, máy tính bảng thuộc dòng Galaxy của Samsung "có kiểu dáng và tạo
cảm giác" y hệt thiết bị iOS.
"Hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại", cuộc đấu khẩu không còn dừng lại tại
Mỹ mà lan ra tới hơn 10 quốc gia và vùng lãnh thổ thuộc 4 châu lục. Sau
quá trình thu thập chứng cứ, tài liệu và các cuộc đàm phán của quan
chức hai bên thất bại, vụ tranh chấp dần được đưa ra tòa ở một số nước.
Tháng 8/2011
Tòa án Australia đã đưa ra phán quyết chóng vánh nhất khi cấm Samsung
kinh doanh Galaxy 10.1 vì có vẻ ngoài giống iPad. Samsung tỏ ra thiện
chí khi đồng ý ngừng bán sản phẩm và cung cấp cho Apple một số mẫu thử
để nghiên cứu thêm.
 Samsung nhiều lần điêu đứng vì Galaxy Tab 10.1. |
Không dừng ở đó, Apple tiếp tục giành chiến thắng khi tòa án Đức cũng
ra lệnh cấm bán Tab 10.1, có hiệu lực tức thì vào thời điểm đó trên toàn
liên minh châu Âu, trừ Hà Lan. Apple sau đó bị tố cố tình chỉnh sửa
hình ảnh Samsung tabet để trông giống iPad hơn nhưng thẩm phán Đức cho
hay ông đã tiếp cận các máy tính bảng trực tiếp chứ không đơn giản dựa
trên hình ảnh được cung cấp.
Samsung lập tức đệ đơn kháng án khẩn cấp lên tòa và kết quả là lệnh cấm bán được gỡ bỏ ở châu Âu, trừ Đức.
Tháng 9/2011
Đến lượt Galaxy Tab 7.7 bị lôi ra tòa ở Đức, bị cấm bán và không được
trưng bày trong triển lãm công nghệ lớn nhất châu Âu IFA tại Berlin.
Trong lúc đó, ở Australia, Samsung tiến hành kiện ngược Apple sau khi
đã phải trì hoãn ngày ra mắt Galaxy Tab 10.1. Hãng này nói Apple đã vi
phạm 7 bằng sáng chế liên quan đến mạng 3G (truyền dẫn dữ liệu, giải mã,
quản lý hiệu năng và quản lý dữ liệu di động) trên iPhone thế hệ 3 và 4
cũng như iPad 2.
Không dừng ở đó, Samsung dồn sức kiện Apple ngay tại Hàn Quốc vào ngày
16/9 (về công nghệ 3G) còn Apple cũng đã gửi đơn kiện tới Nhật, Anh và
Pháp (về thiết kế).
Tháng 11/2011
Chiến thắng của Samsung trước Apple được công bố khi tòa án bang
Australia bãi bỏ lệnh cấm bán Galaxy Tab. Để ăn mừng thành quả, Samsung
thực hiện một loạt quảng cáo và gọi Tab 10.1 là "chiếc tablet mà Apple
cố ngăn cản".
 Samsung hào hứng trước thắng lợi đầu tiên. |
Tháng 5/2012
Apple tiếp tục tìm kiếm một lệnh cấm bán Galaxy Tab 10.1 ở Mỹ sau thất
bại ở Australia với lý do hành động sao chép của Samsung đã "khiến người
tiêu dùng nhầm lẫn, ảnh hưởng tới doanh thu, thị phần và hậu quả có thể
sẽ kéo dài trong tương lai". Tháng này, điện thoại "bom tấn" của
Samsung là Galaxy S III được bán ra thị trường.
Tháng 6/2012
Lệnh cấm bán tạm thời đối với Galaxy Tab 10.1 được ban hành ở Mỹ trong thời gian chờ phán quyết chính thức.
Tháng 7/2012
Diễn ra ở San Jose (Mỹ), chỉ cách trụ sở chính của Apple vài km, phiên
tòa trị giá tỷ đô giữa Apple và Samsung bắt đầu và giới truyền thông Mỹ
đã tường thuật trực tiếp ròng rã suốt 3 tuần như thể đây là một sự kiện
lớn của làng giải trí.
Ngược lại tại Anh, thẩm phán tuyên bố Galaxy Tab có thiết kế "không ấn
tượng bằng iPad" nên không thể nói Samsung bắt chước Apple. Lời giải
thích trên có thể khiến Apple hài lòng, nhưng quyết định cuối cùng lại
khiến họ rơi vào tình cảnh dở khóc dở cười: phải công khai xin lỗi trên
website của họ và trên một loạt báo lớn ở Anh vì vu cáo Samsung.
Tháng 8/2012
Tại tòa án Mỹ, Apple đã tiết lộ nhiều bí mật
trong quá trình sản xuất iPhone để chứng minh họ vất vả, nghiêm khắc và
tỉ mỉ như thế nào mới cho ra đời được một sản phẩm ăn khách trên toàn
cầu. Luật sư William Lee của Apple quả quyết: "Chúng tôi mất 5 năm để
tạo nên một cuộc cách mạng. Samsung mất 3 tháng để sao chép lại. Đó là
thực tế đơn giản, rõ ràng và không thể phủ nhận".
Samsung lại cho rằng thật vô lý khi Apple khăng khăng đòi sở hữu độc
quyền thiết kế chữ nhật bo góc. John Quinn, luật sư của Samsung, thốt
lên: "36 năm trong nghề, tôi chưa bao giờ năn nỉ trước tòa. Nhưng giờ
tôi đang cầu xin tòa. Mục đích của vụ kiện này là gì?". Còn luật
sư Charles Verhoeven của Samsung thuyết phục: "Hãy để Samsung cạnh tranh
tự do trên thị trường thay vì để Apple cố ngăn chặn họ tại tòa".
Ngày 24/8, tòa án Mỹ tuyên bố Samsung cố tình (không phải vô ý) sao chép bản quyền nên phải bồi thường 1 tỷ USD
cho Apple - phán quyết mà Samsung coi là "một sự thiệt thòi cho chính
người tiêu dùng Mỹ" còn Apple hả hê vì "đây là bài học cho hành động ăn
cắp".
Cùng lúc đó ở Hàn Quốc, tòa án Seoul ra lệnh
Apple gỡ bỏ iPhone 3GS, iPhone 4, iPad 1 và iPad 2 khỏi các gian hàng
vì xâm phạm 2 bằng sáng chế về viễn thông của Samsung. Ngược lại,
Samsung cũng vi phạm bản quyền liên quan đến màn hình cảm ứng của Apple
nên Galaxy S, Galaxy S II cùng Galaxy Tab sẽ không được bán trên thị
trường.
 Samsung thua đau tại Mỹ, hòa tại Hàn Quốc nhưng được ủng hộ ở nhiều nước khác. |
Tháng 9/2012
Trong ngày đầu tháng 9, Apple bại trận ở Nhật khi tòa án Tokyo nói
Samsung không vi phạm gì bản quyền của Apple về đồng bộ nhạc và video
tới máy chủ.
Tháng 10/2012
Sau khi kháng cáo thất bại, Apple phải thực hiện yêu cầu mà tòa án Anh
đưa ra từ tháng 8/2012 là công khai nhận lỗi với Samsung (font và cỡ chữ
do tòa án chỉ định để tránh việc Apple cố tình chọn chữ nhỏ và khó
đọc). Ngày 26/10, hãng sở hữu iPhone đăng lời xin lỗi nhưng "tranh thủ" mỉa mai thiết kế không ấn tượng trong sản phẩm của hãng Hàn Quốc.
Cùng thời điểm, tòa án Hague (Hà Lan) kết luận điện thoại và tablet
Samsung không vi phạm phát minh về công nghệ cảm ứng đa điểm của Apple.
Trong khi đó, Ủy ban thương mại quốc tế Mỹ (ITC) cho rằng Samsung xâm phạm 4 trong số 6 phát minh liên quan đến thiết kế và cảm ứng của Apple. Tuy nhiên, kết luận cuối cùng sẽ chỉ được đưa ra vào tháng 2/2013.
Kết luận
Cuộc chiến kéo dài gần 2 năm tại hơn chục nước giữa Samsung và Apple
mới có kết quả ở vài quốc gia. Apple chiến thắng tuyệt đối trên đất Mỹ,
được ủng hộ ở Đức và giành kết quả hòa ở Hàn Quốc, còn lại họ liên tục
thua tại các đấu trường khác là Nhật, Australia, Hà Lan và Anh.
Châu An
